Tzw. ulga na złe długi, mająca stanowić remedium na opóźnienia w płatnościach, została wprowadzona w art. 26i ustawy o PIT oraz art. 18f ustawy o CIT, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.
Znane na gruncie VAT rozwiązanie stanowi odstępstwo od zasady memoriałowej, zgodnie z którą w księgach rachunkowych należy ujmować wszystkie osiągnięte przychody i koszty związane z przychodami, niezależnie od terminu ich zapłaty. Znajdzie ono zastosowanie w sytuacji, kiedy nabywca nie ureguluje faktury w terminie 90 dni od dnia, w którym roszczenie w niej udokumentowane stało się wymagalne.
W takim wypadku po stronie dłużnika powstanie obowiązek zwiększenia przychodu o kwotę zaliczoną wcześniej do kosztów uzyskania przychodu, a nieuregulowaną. Zwiększenie to powinno zostać dokonane w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze lub w umowie. W konsekwencji podstawa opodatkowania dłużnika wzrośnie i będzie on zobowiązany do zapłaty wyższego podatku z uwagi na spowodowany przez siebie zator płatniczy.
Co istotne, korekta ta będzie miała również wpływ na wysokość podstawy opodatkowania uwzględnianej przy wyliczaniu wysokości należnych zaliczek na podatek dochodowy, a zatem nieterminowe regulowanie faktur odbije się na dłużniku już przy zapłacie zaliczek na podatek dochodowy za rok, w którym upłynęło 90 dni od terminu zapłaty.
Z kolei po stronie wierzyciela powstanie uprawnienie do obniżenia swojej podstawy opodatkowania o kwotę, której dłużnik nie zapłacił mimo upływu 90 dni od daty wymagalności roszczenia. Procedura ta przebiega analogicznie jak przy zwiększeniu podstawy opodatkowania u dłużnika. W efekcie wierzyciel zmagający się z nierzetelnym dłużnikiem zmniejszy swoją podstawę opodatkowania i zapłaci mniejszy podatek.
Omawiane przepisy znajdą zastosowanie do transakcji handlowych, w których termin zapłaty upływa po dniu 31 grudnia 2019 r.
