Fundacje rodzinne stają się coraz popularniejsze jako sposób zarządzania majątkiem w rodzinie. Fundator, czyli osoba zakładająca fundację, często wybiera na beneficjentów najbliższych krewnych, w tym współmałżonka. Pojawia się jednak pytanie: czy majątek otrzymany z fundacji wchodzi do wspólnego majątku małżonków czy jest osobistą własnością?

Nieodpłatne przysporzenie czy darowizna?

Świadczenia z fundacji rodzinnej są nieodpłatne, ale nie jest jasne, czy mogą być traktowane jako darowizna. W polskim prawie to, co małżonek otrzymuje w formie darowizny, staje się składnikiem jego majątku osobistego. Jednak ustawa o fundacji rodzinnej nie posługuje się pojęciem darowizny, co prowadzi do pewnych niejasności.

Co mówią przepisy?  

W polskim kodeksie rodzinnym i opiekuńczym istnieje zasada, zgodnie z którą przedmioty nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich wchodzą w skład wspólności ustawowej. Wyjątkiem są przedmioty wchodzące w skład majątku odrębnego każdego z małżonków. Ponieważ świadczenia z fundacji nie są wymienione w tym zamkniętym katalogu, wydaje się, że przysporzenia te należy uznać za część majątku wspólnego małżonków.

Co na to Sąd Najwyższy?

Sąd Najwyższy w wyroku z 2019 roku podkreślił jednakże, że trzeba dokładnie badać, jaka była intencja (kauza) przekazania majątku. Jeśli świadczenie z fundacji rodzinnej ma charakter podobny do darowizny (causa donandi), być może należy je jednak uznać za majątek osobisty małżonka?

Co to oznacza dla Ciebie?  

Jeżeli jesteś beneficjentem fundacji rodzinnej, a w grę wchodzi podział majątku małżeńskiego, pojawi się pytanie, jak zakwalifikować otrzymane świadczenie, np. dom lub mieszkanie: jako należące do majątku osobistego czy wspólnego. Na razie praktyka sądowa w tej kwestii nie jest jednoznaczna, więc warto zachować ostrożność.

Jeśli masz pytania dotyczące aspektów finansowych zakładania i prowadzenia fundacji rodzinnej, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią!

Iwona Tomaszewska, adwokat, Młodszy Partner w Kancelarii Gorazda, Świstuń, Wątroba i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni.