Bywa, że przedsiębiorcom z zagranicy trudno jest zweryfikować polskich kontrahentów. Wynika to z faktu, że nie wszyscy prawidłowo wywiązali się z ustawowego obowiązku posługiwania identyfikacyjnymi stopkami redakcyjnymi w korespondencji handlowej. Dlatego też jedynym wiarygodnym źródłem danych, które należy sprawdzać, pozostają rejestry publiczne.
Należą do nich m.in.:
- Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) dla wszystkich spółek handlowych, fundacji i spółdzielni;
- Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG) dla jednoosobowych działalności gospodarczych oraz spółek cywilnych (s.c.);
- Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) dla wszystkich spółek handlowych z wyłączeniem polskich oddziałów spółek zagranicznych oraz spółek na rynku regulowanym, przy czym s.c. nie mieszczą się w pojęciu spółek handlowych. W naszym artykule skupimy się na tym właśnie rejestrze.
Jakie dane można uzyskać z CRBR?
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych odpowiada niemieckiemu Rejestrowi Przejrzystości. Został utworzony w związku z implementacją IV Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, tzw. IV Dyrektywy AML, w dniu 13 października 2019 r. zgodnie ze znowelizowaną ustawą z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. W rejestrze gromadzone są dane osób fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką.
Aby przeszukiwać dane w CRBR, nie trzeba się w ogóle ujawniać. Dostęp elektroniczny jest ogólnodostępny. Nie ma konieczności rejestracji, zakładania konta itp., jak w Niemczech. Dane można przeglądać w portalu podatkowym pod adresem https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/wyszukaj.
Wyszukiwarka może przeszukiwać bazę danych pod kątem spółek handlowych lub odwrotnie pod kątem beneficjentów. Beneficjenci są dostępni po ich osobistym numerze identyfikacyjnym (tzw. PESEL) lub po dacie urodzenia wraz z imieniem i nazwiskiem (dotyczy beneficjentów zagranicznych, którzy nie posiadają numeru PESEL).
Jeśli żadne informacje o beneficjencie nie są nam dostępne, należy wyszukać dane dotyczące spółki handlowej. Sama nazwa spółki, numer podatkowy lub numer rejestracyjny są wystarczające do znalezienia pełnej historii wszystkich rejestracji beneficjentów przez spółki w CRBR.
Dane beneficjentów w rejestrze obejmują imiona i nazwiska, obywatelstwo, kraj zamieszkania, numer PESEL lub datę urodzenia, a także informacje o wielkości i rodzaju udziałów lub prawach przysługujących beneficjentowi rzeczywistemu.
Wyrok ETS: wnioskodawca powinien wykazać interes prawny, aby uzyskać dane z rejestru
W dniu 22 listopada 2022 r. Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) orzekł (sprawa C-37/20, C-601/20), że nieograniczony publiczny dostęp do Rejestru Przejrzystości narusza prawa podstawowe Unii Europejskiej. W związku z tym wnioskodawca chcący uzyskać dostęp do danych musi wykazać interes prawny w odniesieniu do tych danych. Rzeczpospolita Polska nie wdrożyła jeszcze wniosków płynących z tego orzecznictwa. Dostęp do polskiego rejestru pozostaje zatem wolny dla wszystkich „ciekawskich”.
Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące polskiego rejestru, skontaktuj się z nami natalia.rutkowska@gsw.com.pl.
Natalia Rutkowska, LL.M., radca prawny, młodszy partner w Gorazda, Świstuń, Wątroba i PArtnerzy adwokaci i radcowie prawni.
