Opodatkowanie dochodów spółek estońskim CIT stało się w ostatnim czasie atrakcyjną alternatywą dla opodatkowania CIT na zasadach ogólnych. Spełnienie warunku zatrudnienia odpowiedniej liczby pracowników na umowie o pracę może jednak skutecznie odstraszać od wyboru tej formy rozliczania się z fiskusem w szczególności małe przedsiębiorstwa rodzinne. Powodem są wysokie koszty ponoszone przez pracodawcę w związku z zatrudnieniem pracownika na pełen etat.
Możliwość wyboru opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek uzależniona jest m.in. od spełnienia wymogu zatrudnienia:
- co najmniej 3 osób na podstawie umowy o pracę w wymiarze pełnego etatu,
- niebędących udziałowcami, akcjonariuszami i wspólnikami tego podatnika
- przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym, bądź 82% dni roku podatkowego krótszego niż rok kalendarzowy.
Jak w obliczu tego kryterium wygląda kwestia zatrudnienia przez podatnika osób spokrewnionych ze wspólnikiem spółki z o.o.?
Problemy z osiągnięciem progu zatrudnienia
Po pierwsze, do limitu zatrudnienia nie wlicza się udziałowców/akcjonariuszy/wspólników spółki opodatkowanej estońskim CIT. Podatnicy nie mogą zatem pójść zupełnie na skróty poprzez stworzenie stanowiska pracy dla wspólnika wykonującego do tej pory na rzecz spółki powtarzające się świadczenia niepieniężne.
Po drugie, do limitu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę należy uwzględniać wymiar wykonywanej przez pracowników pracy w przeliczeniu na pełne etaty. Przykładowo więc zatrudnienie pracownika na mniej niż cały etat, w celu zaoszczędzenia przez spółkę na kosztach pracodawcy, pozwoli na wliczenie do wymaganego limitu jedynie tej proporcjonalnej części etatu. W efekcie spółka, pomimo zatrudnienia jednego pracownika, będzie zmuszona zatrudnić na umowę o pracę jeszcze co najmniej kolejne 3 osoby, by osiągnąć wymagany przepisami próg.
Po trzecie, wymóg zatrudnienia 3 osób musi być przez podatników estońskiego CIT każdorazowo spełniony przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym (bądź 82% dni roku podatkowego krótszego niż rok kalendarzowy). Warunek ten wymusza na podatnikach nieustanną kontrolę poziomu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, poprzez uzupełnianie etatów po przeprowadzeniu zwolnień w firmie.
Receptą zatrudnienie członków rodziny wspólnika
Rozwiązaniem problemów z osiągnięciem wymaganego pułapu zatrudnienia może okazać się zaangażowanie osób spokrewnionych ze wspólnikiem spółki podlegającej estońskiemu CIT. Zgodnie bowiem z przepisami ustawy o CIT, do limitu zatrudnienia nie wlicza się wyłącznie wspólników/akcjonariuszy/udziałowców danej spółki. Regulacje w zakresie ryczałtu od dochodów spółek nie odnoszą się natomiast do osób należących do najbliższej rodziny wspólników. Brak jest również uzasadnienia dla rozszerzania wykładni treści przepisów na osoby spokrewnione ze wspólnikami. W szczególności za odmiennym rozumieniem przepisów nie przemawia orzecznictwo sądowe bądź interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.
Zawarcie umowy o pracę z członkami rodziny wspólników spółki opodatkowanej ryczałtem w pełni umożliwia zatem spełnienie kryterium limitu zatrudnienia wynikającego z przepisów. Takie rozwiązanie może więc okazać się idealne na przykład w przedsiębiorstwach rodzinnych prowadzących działalność na mniejszą skalę – dla wypełnienia wymogów, zamiast poszukiwania pracowników spoza firmy, wystarczająca będzie zmiana formy zatrudnienia osób spokrewnionych ze wspólnikami, którzy już dotychczas przyczyniali się swoją pracą do rozwoju spółki.
Maciej Słomski, aplikant adwokacki w Kancelarii Gorazda, Świstuń, Wątroba i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni.
