Po dwóch latach od wejścia w życie ustawy, fundacje rodzinne cieszą się niesłabnącą popularnością. Jako podmioty stosunkowo nowe, a do tego przewidujące szereg korzyści podatkowych, wiele kwestii związanych z ich działalnością i opodatkowaniem nadal budzi liczne wątpliwości. Szczęśliwie dla podatników, w ostatnich miesiącach widać wyraźną tendencję przychylnych interpretacji dotyczących bardzo popularnego zagadnienia, jakim jest opodatkowanie dochodów fundacji rodzinnych uzyskiwanych z wniesionych do niej wierzytelności.

Szereg interpretacji wydawanych przez dyrektora KIS potwierdza, że skoro ustawodawca dopuszcza wniesienie do fundacji rodzinnej mienia w postaci m.in. wierzytelności (np. z tytułu pożyczki), a fundacja rodzinna zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy, jest utworzona w celu gromadzenia mienia i zarządzania nim, to dochód powstały w wyniku wniesienia oraz późniejszego ściągnięcia wierzytelności przez fundację rodzinną jest zwolniony z opodatkowania.

Biorąc jako przykład wierzytelność z tytułu umowy pożyczki, zwolnieniem podatkowym będzie objęte zarówno wniesienie do fundacji rodzinnej roszczenia o zwrot pożyczki, jak i wypłacona na jego podstawie kwota główna, wraz z odsetkami.

Ściąganie wniesionych wierzytelności nie jest działalnością gospodarczą!

Co istotne fundacja rodzinna objęta jest podmiotowym zwolnieniem z podatku CIT, które jednak nie ma zastosowania w przypadku wykonywania przez fundację rodzinną działalności gospodarczej wykraczającej poza zakres określony w art. 5 ustawy o fundacjach rodzinnych. 

Organ zaznacza jednak, że ściąganie przez fundację rodzinną wniesionych do niej wierzytelności nie jest działalnością gospodarczą, lecz  wypełnianiem celu ustawowego  z zakresu gromadzenia mienia i zarządzania nim. Takie stanowisko wydaje się zbieżne z celem istnienia fundacji rodzinnych, jakim jest przede wszystkim gromadzenie mienia oraz zarządzenie nim w interesie beneficjentów. Zrównanie wniesienia do fundacji wierzytelności (majątku) z prowadzeniem działalności gospodarczej – a takie stanowisko zdawały się prezentować organy podatkowe we wcześniejszych interpretacjach – właściwie wyłączało możliwość alokowania do fundacji majątku w postaci wierzytelności. Mając powyższe na względzie, zauważalną zmianę w podejściu organów należy ocenić jako pozytywną. 

Nie powinno się jednak tracić z pola widzenia, że każdy przypadek wymaga indywidualnej oceny, a sam fakt wydania korzystnej dla podatników interpretacji, nie przesądza, iż  w każdym przypadku transfer wierzytelności do fundacji zostanie oceniony w takim sam sposób. W szczególności analizie należy poddać okoliczności, które mogłyby przemawiać za zastosowaniem tzw. klauzuli o obejściu opodatkowania. 

Robert Staniaszek, adwokat i młodszy partner w Kancelarii Gorazda, Świstuń, Wątroba i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni.

Mateusz Reiss, aplikant radcowski w Kancelarii Gorazda, Świstuń, Wątroba i Partnerzy adwokaci i radcowie prawni.