Podatek zryczałtowany jest to podatek wymierzany w stałej kwocie, jednakowej dla wszystkich podatników, bez względu na wysokość uzyskanego przez nich dochodu. Interesujące rozwiązanie optymalizacji podatkowej dla osób fizycznych osiągających wysokie dochody może stanowić szwajcarski podatek ryczałtowy od wydatków (lump sum taxation, forfait fiscal, Pauschalsteuer – Besteuerung nach dem Aufwand). Możliwość skorzystania z tego instrumentu warunkuje spełnienie kilku przesłanek.
Jak zostać podatnikiem w Szwajcarii?
Lump sum tax przeznaczony jest także dla osób nieposiadających obywatelstwa Konfederacji Szwajcarskiej, stąd duże zainteresowanie cudzoziemców taką formą opodatkowania. Z oczywistych jednak względów, aby cudzoziemiec mógł podlegać opodatkowaniu obcego kraju, musi zaistnieć pewne powiązanie z tym krajem. Wiąże się to bezpośrednio z koniecznością uzyskania nieograniczonego obowiązku podatkowego na terenie Szwajcarii.
Możliwość korzystnego opodatkowania na terenie Szwajcarii uzależniona jest od spełnienia trzech zasadniczych warunków:
• Po pierwsze, obowiązek podatkowy powstaje wraz z uzyskaniem podatkowego miejsca zamieszkania lub pobytu na terenie Szwajcarii, po raz pierwszy lub po powrocie do Szwajcarii po minimum 10-letniej nieobecności. O podatkowym miejscu zamieszkania na terenie Szwajcarii decyduje zamiar trwałego pozostawania lub przypisanie szczególnego ustawowego miejsca zamieszkania przez prawo federalne. Pobyt powodowany względami naukowymi bądź leczniczymi nie będzie wystarczający dla spełnienia tego warunku;
• Kolejną przesłanką jest to, że osoby te nie muszą wykazywać prowadzenia jakiejkolwiek działalności zarobkowej,
• I w końcu, osoby pragnące zostać podatnikiem muszą spełniać przesłankę wieku – ukończyć co najmniej 55 lat.
Zasady opodatkowania na poziomie federalnym
Podatek jest obliczany na podstawie całkowitych rocznych wydatków życiowych podatnika i osób pozostających na jego utrzymaniu wydatkowanych na terenie Szwajcarii, jak i poza jej granicami. Następnie wydatki te traktowane są jako dochód stanowiący podstawę opodatkowania, a należą do nich: wydatki mieszkaniowe, wydatki na odzież i żywność, na szkołę dla dzieci, na uprawiane hobby oraz podróże, koszty przejazdów na terenie Szwajcarii i za granicą, podatki i odsetki, zwłaszcza związane ze spłatą kredytu hipotecznego.
W praktyce należy więc przemnożyć przez siedem koszty mieszkaniowe, a podstawą oszacowania jest kwota 400.000 CHF. Tak obliczony dochód jest opodatkowany zwykłą stawką w wysokości 11,5%.
Zasady opodatkowania na poziomie kantonów (na przykładzie kantonu Lucerna i przyjętych danych osobowych)
Całkowite koszty utrzymania podatnika służą również obliczeniu podatku dochodowego w poszczególnych kantonach. Dla osób prowadzących własne gospodarstwo domowe wyniosą one co najmniej siedmiokrotną wartość czynszu podatnika oraz osób znajdujących się w jego utrzymaniu, a dla pozostałych co najmniej trzykrotną wartość czynszu najmu, z zastrzeżeniem, że we wszystkich przypadkach nie może wynieść mniej niż 600.000 CHF.
Istnieją również, dość skomplikowane reguły odnoszące się do opodatkowania podatkiem od majątku na poziomie kantonów(nie ma podatku od majątku na poziomie federalnym). Praktycznie rzecz ujmując, podatek od majątku jest szacowany według zwykłej stawki i dotyczy aktywów podlegających opodatkowaniu w wysokości co najmniej 12 milionów CHF.
Dochód powyżej następujących kwot powodujący powstanie obowiązku podatkowego, na przykładzie kantonu Lucerna:
Podatek dochodowy federalny | CHF 46’000 |
Podatek dochodowy w kantonie | CHF 110’752 |
Podatek od majątku w kantonie | CHF 31’950 |
Suma |
CHF 187’802 or EUR 153’978 |
Procedura
W celu opodatkowania podatkiem ryczałtowym podatnik składa odpowiedni wniosek, w którym należy podać szczegółowe informacje dotyczące rodzinnej i finansowej sytuacji podatnika. Niemniej jednak, powrót do opodatkowania na zwykłych zasadach jest możliwy na późniejszym etapie. Ponadto, wnioskodawca musi spełnić wymagania dla otrzymania pozwolenia na pobyt wymagane przez aktualne szwajcarskie ustawodawstwo oraz umowy międzynarodowe zawierane przez Szwajcarię, głównie z członkami państw Unii Europejskiej.
Porozumienie fiskalne
Porozumienie fiskalne jest zawierane między podatnikiem a władzami kantonu, w którym podatnik przebywa. Podatnik, rezydent podatkowy Szwajcarii, deklaruje więc wysokość kosztów utrzymania na terenie Szwajcarii i uzgadnia z władzami lokalnymi kwotę odprowadzanego podatku. Na ogół będzie to pięciokrotność wspomnianych wyżej kosztów utrzymania, przy czym oszacowanie takie następuje jednorazowo, w formie tzw. porozumienia fiskalnego. Porozumienie fiskalne oznacza umowę zawieraną pomiędzy podatnikiem rezydującym w Szwajcarii a władzami kantonu, w którym podatnik rezyduje. Możliwość zawierania porozumień uzależniona jest od polityki i ustawodawstwa kantonalnego. Wśród kantonów francuskojęzycznych możliwość zawarcia porozumienia przewiduje m.in. ustawodawstwo Valais. W kantonie tym możliwe jest zawarcie porozumienia na jednych z najbardziej korzystnych warunków wśród kantonów francuskojęzycznych Szwajcarii, co miało swoje przełożenie na ilość zawartych porozumień: w roku 2008 skorzystało z takiej możliwości opodatkowania 1005 osób. Z kolei w 2010 r. były to już 1162 osoby. Według danych Federalnego Departamentu Finansów z końcem 2010 r. z przedmiotowego opodatkowania na terenie całej Szwajcarii skorzystało już 5445 osób.
Podsumowując…
podatek ten jest niezależny od dochodu rzeczywiście uzyskiwanego przez podatnika. Jest to jedyny szwajcarski podatek dochodowy, którego uiszczenie będzie obowiązkiem podatnika, co stanowi o jego atrakcyjności. Nie jest wymagane także ujawnienie wysokości dochodów lub majątku szwajcarskim władzom fiskalnym. Ponieważ ustawodawstwo szwajcarskie przewiduje pewne ograniczenia co do minimalnej wysokości podatku, jaki powinien zostać odprowadzony przez cudzoziemca korzystającego z możliwości opodatkowania według wydatków (m.in. poprzez zestaw kalkulacji kontrolnych potwierdzających prawidłowość porozumienia fiskalnego i w efekcie mogących prowadzić do wyższego opodatkowania, jak również poprzez wprowadzanie progów minimalnych dla podstawy opodatkowania – uzależnione od danego kantonu), atrakcyjność takiego rozwiązania podatkowego mogą docenić podatnicy osiągający wysokie dochody (sięgające ponad 1 milion franków szwajcarskich).
Zryczałtowana forma opodatkowania zastępuje zwykły podatek dochodowy i podatek od majątku. Należy zauważyć, że związane z nim, reguły podatkowe zostały zmienione w ostatnich kilku latach oraz że podatek nie występuje już w niektórych kantonach, np. Zurychu. Co więcej, w wielu kantonach wciąż trwa publiczna dyskusja na temat zasad oraz celowości, ogólnie, istnienia tego podatku.