2020-03-26

Pandemia COVID-19 (Newsletter 2020)

1. Epidemia jako siła wyższa. Czy dostanę zwrot kosztów zarezerwowanego hotelu?

W związku z pandemią COVID-19 wielu przedsiębiorców weryfikuje swoje umowy pod kątem rozwiązań jakie w nich mają zapisane. Często poruszanym tematem jest możliwość powołania się na „siłę wyższą” w związku epidemią.

Zachęcamy do zapoznania się z artykułem dotyczącym tematyki epidemii jako „siły wyższej”, przygotowanym przez Partnera Zarządzającego naszej Kancelarii, dr hab. Marcina Gorazdę.

Link: https://www.linkedin.com/pulse/epidemia-jako-si%C5%82a-wy%C5%BCsza-czy-dostan%C4%99-zwrot-koszt%C3%B3w-hotelu-gorazda/

2. Co z płatnością czynszu za najem powierzchni służących zakazanym formom działalności?

W dniu 14 marca 2020 r. Minister Zdrowia rozporządzeniem wprowadził na terenie całej Polski stan zagrożenia epidemiologicznego. Tym samym, wprowadzony został szereg ograniczeń w funkcjonowaniu zakładów pracy, w tym między innymi zakaz prowadzenia działalności dla wielu przedsiębiorstw. Co w takiej sytuacji z czynszem za najem?

Zachęcamy do zapoznania się z artykułem przygotowanym przez Partnera Zarządzającego naszej Kancelarii, dr hab. Marcina Gorazdę.

Link: https://www.linkedin.com/pulse/zbawienna-niemo%C5%BCliwo%C5%9B%C4%87-%C5%9Bwiadczenia-czyli-jak-nie-zap%C5%82aci%C4%87-gorazda/

3. Odszkodowanie od Skarbu Państwa za szczególne ograniczenia wprowadzane specustawą dot. COVID-19

Zgodnie z art 417(1) § 1 k.c. jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie aktu normatywnego, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności tego aktu z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą. Czy jest to rozwiązanie, które mogłoby mieć zastosowanie w związku z zamknięciem wielu przedsiębiorstw decyzją arbitralną ustawodawcy?

Zachęcamy do zapoznania się z artykułem przygotowanym przez Partnera Zarządzającego naszej Kancelarii, dr hab. Marcina Gorazdę.

Link: https://www.linkedin.com/pulse/odszkodowanie-od-skarbu-pa%C5%84stwa-za-szczeg%C3%B3lne-dot-covid-19-gorazda/

4. Zakończenie kwalifikacji wojskowej w roku 2020

W związku z panującą pandemią COVID-19 (koronawirus) ministrowie spraw wewnętrznych i administracji oraz obrony narodowej podpisali rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie przeprowadzania kwalifikacji wojskowej w 2020 r. W efekcie wprowadzonej zmiany kwalifikacja wojskowa prowadzona była jedynie do 13 marca 2020 r. Tym samym, tracą ważność wezwania do kwalifikacji wojskowej w okresie od 16 marca do 30 kwietnia 2020 r. Kolejna kwalifikacja dopiero w 2021 r.

5. Zmiany w upadłości konsumenckiej

Od 24 marca 2020 r. obowiązują zmiany w przepisach dotyczących upadłości konsumenckiej. Teraz ma być łatwiej. Kluczowe zmiany sprowadzają się do następujących elementów:

a) upadłość konsumencka dostępna dla osoby fizycznej, niezależnie od tego, czy jest przedsiębiorcą, byłym przedsiębiorcą, czy też osobą fizyczną, która nigdy nie prowadziła działalności gospodarczej;

b) do ogłoszenia upadłości wystarczy stwierdzenie, że dłużnik jest niewypłacalny, tym samym sąd nie będzie już badał na wstępnym etapie przyczyn niewypłacalności;

c) badanie powodów niewypłacalności następuje dopiero po ogłoszeniu upadłości celem ustalenia dopuszczalności odmowy oddłużenia;

d) dłużnik może skorzystać z opcji zawarcia porozumienia z wierzycielami bez konieczności ogłoszenia upadłości;

e) wprowadzenie ochrony przed bezdomnością również dla przedsiębiorców – w przypadku sprzedaży mieszkania (lub domu) dłużnika, z sumy uzyskanej ze sprzedaży mieszkania (lub domu) wydzielona będzie kwota, która umożliwi dłużnikowi wynajmowanie mieszkania przez 2 lata; kwota ma odpowiadać przeciętnemu czynszowi najmu w tej samej lub sąsiedniej miejscowości, dotychczas ochrona ta nie przysługiwała przedsiębiorcom.

6. Zwolnienie z akcyzy spirytusu przeznaczonego do produkcji produktów biobójczych

21 marca 2020 r. Minister Finansów wydał rozporządzenie na mocy, którego alkohol etylowy użyty do produkcji produktów biobójczych zwalnia się z podatku akcyzowego. Warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest:

a) obecność funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej przy wykonywaniu czynności użycia alkoholu etylowego do produkcji produktów biobójczych, ich konfekcjonowania i wydania z magazynu producenta, podmiotu konfekcjonującego lub Agencji Rezerw Materiałowych lub Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych;

b) terminowe wpisanie produktów biobójczych do Wykazu Produktów Biobójczych;

c) dostarczenie produktów biobójczych Agencji Rezerw Materiałowych lub Centralnej Bazie Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych.

Zwolnienie, stosuje się od dnia 23 marca 2020 r. do dnia 27 marca 2020 r.

7. Nowelizacja prawa budowlanego podpisana przez Prezydenta RP

Dnia 3 marca 2020 r. Prezydent RP podpisał nowelizację prawa budowlanego, obejmującą takie zmiany jak:

a) obok dotychczasowo obowiązkowych dokumentów takich jak projekt zagospodarowania działki lub terenu sporządzony na aktualnej mapie do celów projektowych i projekt architektoniczno-budowlany, zgodnie z nowelizacją, na projekt budowalny będzie jeszcze się składał „projekt techniczny”;

b) wprowadzenie 5-letniego terminu na stwierdzenie nieważności decyzji pozwolenia na budowę i decyzji o pozwoleniu na użytkowanie;

c) brak obowiązku uzyskiwania zezwolenia na budowę, czy nawet zgłaszania planowanej budowy dla: paczkomatów, bankomatów, oczyszczalni ścieków o wydajności 7,5 m3 na dobę, tarasów przydomowych o powierzchni zabudowy do 35 m2, naziemnych  zbiorników do przechowywania paliw o pojemności do 5 m3;

d) uproszczona procedura legalizacyjna dla budowli, które powstały ponad 20 lat temu bez pozwolenia, a co do których nie została wydana decyzja o nakazie rozbiórki.

8. Zmiany w prawie własności przemysłowej

Od 27 lutego 2020 r. obowiązuje nowelizacja prawa własności przemysłowej, zgodnie z którą, m.in. do grona rzeczników patentowych, jako osób uprawnionych do reprezentowania klientów w sprawach dotyczących wzorów przemysłowych dołączyli również adwokaci i radcowie prawni. Nowela przewiduje również możliwość zwolnienia w ciągu 3 lat od rozpoczęcia działalności małych i średnich przedsiębiorców z opłat okresowych z tytułu wzorów przemysłowych i znaków towarowych.

9. Przejęcie przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych kompetencji Inspekcji Handlowej w zakresie kontroli jakości żywności

Zgodnie z nowelizacją ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych od 1 lipca br. za kontrolę żywności na wszystkich etapach obrotu będzie odpowiedzialna Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS), która przejmie w tym zakresie kompetencje od Inspekcji Handlowej. Dotychczas, kontrolę produktów prowadzą IJHARS oraz Inspekcja Handlowa, w zależności od tego na jakim etapie obrotu znajdują się produkty. Inspekcja Handlowa w swoich kompetencjach posiada kontrole dokonywane u producenta, w zakładach paczkujących, czy na granicy. Natomiast IJHARS prowadzi kontrole na późniejszym etapie tj. w sklepach, hurtowniach i placówkach gastronomicznych. Połączenie kompetencji do kontroli jakości i bezpieczeństwa żywności w jednym organie ma umożliwić poprawę skuteczności nadzoru.

10. Przedsiębiorcy z pewnymi uprawnieniami konsumentów

Od 1 czerwca 2020 r., w związku ze zmianami w Kodeksie cywilnym i ustawie o prawach konsumenta, przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą mają podlegać ochronie przewidzianej dla konsumentów w zakresie klauzul abuzywnych, rękojmi za wady, oraz prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem. Warunkiem umożliwiającym skorzystanie z ochrony jest zawarcie umowy, która nie ma dla przedsiębiorcy charakteru zawodowego.

Jednakże, w związku z pandemią COVID-19 i planowaną tarczą antykryzysową, rząd zaproponował przesunięcie terminu wejścia w życie przepisów dot. zrównania sytuacji przedsiębiorców z konsumentami do 1 stycznia 2021 r.

11. Prosta Spółka Akcyjna – jednak od 2021 roku

Wbrew założeniom, Prosta Spółka Akcyjna nie jest dostępna dla przedsiębiorców od marca 2020 r. Zgodnie z nowelizacją ustawy, termin wejścia w życie przepisów powołujących nową formę prowadzenia działalności gospodarczej został odroczony o rok. Tym samym planowany czas wejścia w życie przepisów to marzec 2021 roku.

12. Odroczenie wdrożenia wstępnie wypełnionych deklaracji podatkowych dla działalności gospodarczych

Prezydent podpisał nowelizację ustaw podatkowych, które m.in. odraczają bezterminowo wdrożenie systemu e-pit (wstępnie wypełnionych deklaracji) dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Na etapie procesu legislacyjnego, Senat zgłosił poprawkę, która miała na celu odroczenie wdrożenia systemu jedynie do 2021. Poprawka została odrzucona przez Sejm.

13. Zmiana w podatku dochodowym w związku z dotacjami na elektryczne samochody

Prezydent podpisał nowelizację ustaw o podatku PIT i CIT wprowadzającą zwolnienia z podatku dochodowego dotyczące m.in. dotacji na zakup niskoemisyjnych i zeroemisyjnych pojazdów ze środków Funduszu Niskoemisyjnego Transportu.

W przypadku samochodów elektrycznych, dla osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej, dotacje są udzielane w maksymalnej wysokości do 30% wartości samochodu, nie więcej niż 37.500 zł. Przy czym cena samochodu nie może przekroczyć 125.000 zł. Natomiast w przypadku samochodów napędzanych wodorem, 30% wartości samochodu, nie więcej niż 90.000 zł (wartość maksymalna samochodu: 300.000 zł).

14. Ulga na złe długi również w podatkach dochodowych, czyli uwaga na nieuregulowane faktury!

Tzw. ulga na złe długi, mająca stanowić remedium na opóźnienia w płatnościach, została wprowadzona w art. 26i ustawy o PIT oraz art. 18f ustawy o CIT, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.

Znane na gruncie VAT rozwiązanie stanowi odstępstwo od zasady memoriałowej, zgodnie z którą w księgach rachunkowych należy ujmować wszystkie osiągnięte przychody i koszty związane z przychodami, niezależnie od terminu ich zapłaty. Znajdzie ono zastosowanie w sytuacji, kiedy nabywca nie ureguluje faktury w terminie 90 dni od dnia, w którym roszczenie w niej udokumentowane stało się wymagalne.

W takim wypadku po stronie dłużnika powstanie obowiązek zwiększenia przychodu o kwotę zaliczoną wcześniej do kosztów uzyskania przychodu, a nieuregulowaną. Zwiększenie to powinno zostać dokonane w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze lub w umowie. W konsekwencji podstawa opodatkowania dłużnika wzrośnie i będzie on zobowiązany do zapłaty wyższego podatku z uwagi na spowodowany przez siebie zator płatniczy.

Co istotne, korekta ta będzie miała również wpływ na wysokość podstawy opodatkowania uwzględnianej przy wyliczaniu wysokości należnych zaliczek na podatek dochodowy, a zatem nieterminowe regulowanie faktur odbije się na dłużniku już przy zapłacie zaliczek na podatek dochodowy za rok, w którym upłynęło 90 dni od terminu zapłaty.

Z kolei po stronie wierzyciela powstanie uprawnienie do obniżenia swojej podstawy opodatkowania o kwotę, której dłużnik nie zapłacił mimo upływu 90 dni od daty wymagalności roszczenia. Procedura ta przebiega analogicznie jak przy zwiększeniu podstawy opodatkowania u dłużnika. W efekcie wierzyciel zmagający się z nierzetelnym dłużnikiem zmniejszy swoją podstawę opodatkowania i zapłaci mniejszy podatek.

Omawiane przepisy znajdą zastosowanie do transakcji handlowych, w których termin zapłaty upływa po dniu 31 grudnia 2019 r.

26.03.2020