2009-02-12

Obowiązki przy zawieraniu transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi

Czy istnieją szczególne obowiązki jaki należy spełnić przy transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi.

Zgodnie z przepisem art. 25a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy:

– dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami – w rozumieniu art. 25 ust. 1 i 4

– lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową,  

są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji.

Przedmiotowa dokumentacja obejmuje przy tym:
  1. określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko),  

  2. określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę
    i termin zapłaty,  

  3. metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji,  

  4. określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach – w przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot,  

  5. wskazanie innych czynników – w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione zostały te inne czynniki,  

  6. określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń – w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.  

Dodatkowo wskazać należy, obowiązek sporządzania dokumentacji transakcji, obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

  1. 30 000 EURO – w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo 

  2. 50 000 EURO – w pozostałych przypadkach.  

Co się tyczy rodzaju powiązań, które obligują do sporządzania dokumentacji transakcji dokonywanych między podmiotami powiązanymi, to dotyczy to następujących sytuacji:

  1. podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej „podmiotem krajowym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym
    za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa,

  2. osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd)
    za granicą, zwana dalej „podmiotem zagranicznym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego,

  3. Ote same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów (art. 25 ust. 1 updof)

  4. podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego,  

  5. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział
    w kapitale tych podmiotów (art. 25 ust. 4 updof)

Dla pełności opinii warto wspomnieć, że obowiązek sporządzania dokumentacji nie dotyczy powiązań scharakteryzowanych w przepisie art. 25 ust. 5 updof, który mówi o powiązaniach o charakterze rodzinnym lub wynikających ze stosunku pracy albo majątkowych pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach.

 
Prawo do wglądu do dokumentacji transakcji przysługuje organom podatkowym i organom kontroli skarbowej, zgodnie przepisem art. 25 a ust. 4 updof na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnicy są obowiązani do przedłożenia dokumentacji, o której mowa w ust. 1-3, w terminie 7 dni od dnia doręczenia żądania tej dokumentacji przez te organy.
 
 
Dla pełności opinii wspomnieć należy, że w przypadku gdy w wyniku powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały – dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań. Orzeczenia [2]Dochody określa się, w drodze oszacowania, stosując następujące metody: 
  1. porównywalnej ceny niekontrolowanej, 

  2. ceny odprzedaży, 

  3. rozsądnej marży („koszt plus”).